De interviewer vroeg aan zijn gast: “Heb je er spijt van?” Waar “er” op sloeg weet ik niet meer, maar ik herinner me nog wel dat ik vond dat “er” een banale futiliteit was, zeker geen spijt waard.

Ik weet niet zo goed raad met spijt. Wat is spijt nou eigenlijk? Het woordenboek dat ik raadpleeg geeft de volgende betekenis: “Het besef dat je iets niet had moeten doen”. Okay, ik begrijp dat een mens kan beseffen dat hij iets niet had moeten doen, maar het woordenboek legt niets uit over het waarom en evenmin, wat ik belangrijker vind, over de gevolgen van dat besef, en dat vind ik irritant. 

Stel, ik zou spijt hebben van iets. Wat doet dat dan met datgene waarover ik die spijt heb? De handeling is immers uitgevoerd en kan niet meer ongedaan worden gemaakt. Ik kan een sjaal breien en eenmaal klaar beseffen dat ik helemaal geen sjaal nodig heb en met de wol beter een trui in elkaar had kunnen knutselen. Een breiwerk kun je gemakkelijk weer uithalen, wat ik met de sjaal dan ook doe, maar eenmaal uitgehaald blijft het toch een feit dat ik niet ongedaan kan maken dat ik die sjaal wel degelijk had gebreid.

Door wie of wat wordt de spijt bepaald? Betreft de spijt de handeling zelf of juist het nare gevoel ná de daad? Vindt een ander dat ik iets niet had moeten doen en vind ik het zó vervelend en lastig dat ik geen zinnig weerwoord tegen diens verwijten heb, dat ik dáárom spijt krijg? Of heb ik spijt omdat ik zélf vind dat ik iets niet had moeten doen? Wat als ik mijn vinger met opzet in een kaarsenvlam houd en daar een flinke pijnlijke blaar aan overhoud? Het is duidelijk dat ik het besef zal hebben dat ik dat beter niet had moeten doen. Maar is dat spijt? Of is hier sprake van domheid?

Als het mij niet kan deren wat anderen vinden van wat ik doe, krijg ik dan de garantie dat er geen spijt op mijn daden zal volgen? Is spijt een zekerheid of een mogelijkheid? Loop je alleen maar risico op spijt als de gevolgen van je daden negatief uitpakken of kun je het ook oplopen als de gevolgen positief zijn? Is het erg om spijt te hebben? Wie bepaalt eigenlijk of spijt wel of niet erg is?

Stel ik besef dat ik iets niet moet doen, want daar ga ik spijt over krijgen, en het daarom dan ook niet doe, wat zijn dán de consequenties? Ik bedoel: ga ik dan juist geen spijt krijgen van hetgeen ik heb nagelaten? Hoe weet ik in hemelsnaam vooraf dat ik achteraf spijt ga krijgen? Staat het van bepaalde acties vast dat spijt erop volgt, en zo ja, zou het dan nuttig zijn om een dingen-waar-je-spijt-van-krijgt-lijst te raadplegen?

Hoe voelt spijt eigenlijk? Doet het pijn? Levert het kopzorgen op? Slapeloze nachten? Depressie? Zijn er pillen of drankjes verkrijgbaar om het ongemak en leed te verzachten? Hoe lang duurt het voordat de spijt zakt? Verdwijnt het uiteindelijk volledig of blijft er een litteken achter? Hoe groot is dat litteken? Trekt het en jeukt het? Welke zalfjes kun je erop smeren? Zijn er soorten spijt? Kan spijt ook slechts een ergernis zijn, iets waar je met gemak overheen kunt stappen?

Vragen, vragen, vragen, ze buitelen over elkaar heen en mijn hoofd barst. Ik heb er allang spijt van dat ik me door dat interview heb laten prikkelen.

20-05-2016